Nerin Hwoaie
Ta Nerin Hwoaie (Baarle: Northern Ireland, Yernish: Tuaisceart Éireann, Baarle Albinagh Ultagh: Norlin Airlann) ny çheer 'sy Reeriaght Unnaneysit[1] as t'ee ny lhie ayns shiar hwoaie Nerin. Ta joarey eck lesh Pobblaght Nerin 'sy neear as 'sy jiass. Rere staydraa coontey-pobble yn RU 'sy vlein 2001, va 1,685,000 cummaltee 'sy çheer, as ad jannoo seose eddyr kiarroo as treeoo jeh sleih-earroo yn ellan as 3% jeh sleih-earroo yn RU.
| Northern Ireland (Baarle) Tuaisceart Éireann (Yernish) Norlin Airlann (Ullanish) Nerin Hwoaie |
||
|---|---|---|
 |
||
| Preeu-valley (as y balley smoo) | Beeal Feirshtey 54°35.456′ Hwoaie 5°50.4′ Heear
| |
| Çhengey oikoil | Baarle de facto, Yernish as Baarle Albinagh Ultagh | |
| Reiltys | Reeriaght vunraghtoil Co-heshaghtaghys |
|
| - | Ree | Çhalse III |
| - | Y Chied-vinishter | Michelle O'Neill |
| - | Y Lhiass Chied-vinishter | Emma Little-Pengelly |
| - | Screeudeyr Steat | Shailesh Vara |
| Bunneeaght | ||
| - | Aght er Reiltys Nerin | 3 Boaldyn 1921 |
| Eaghtyr | ||
| - | Yn clane | 13,843 km² 5,345 mi ker |
| Earroo yn phobble | ||
| - | Ooley 2008 | 1,759,000 |
| - | Coontey-pobble 2001 | 1,685,267 |
| - | Glooaght | 122/km² 315/mi ker |
| LTS (CCK) | Ooley 2002 | |
| - | Yn clane | £33.2 billioon |
| - | Yn dooinney | £19,603 |
| Argid | punt Sostynagh (GBP) |
|
| Traa ynnydagh | GMT (UTC+0) | |
| - | Souree (TTLS) | BST (UTC+1) |
| Coad eddyr-voggyl | .uk2 | |
| Coad çhellvane | +443 | |
| Ard noo | Noo Perick4 | |
| 1 | Çhengaghyn oikoil: Cha nel çhengey oikoil ayns Nerin Hwoaie; ta Baarle ymmydit rere tosheeaght. Ta enney oikoil currit er Yernish as er Baarle Albinagh Ultagh myr çhengaghyn mynlagh | |
| 2 | .ie, myrane lesh Pobblaght Nerin, as .eu, er y fa dy vel yn RU 'syn Unnaneys Oarpagh. She GB yn ISO 3166-1, agh cha nel .gb ymmydit. | |
| 3 | Shegin 28 dy yeeley ny yei +44 as shiu cur fys er çhellvaneyn thie. She 028 y coad çheu sthie jeh'n RU as 048 ass Pobblaght Nerin. | |
| 4 | Myrane lesh Pobblaght Nerin. | |
Ta Nerin Hwoaie jeant seose jeh shey ass ny nuy coondaeghyn tradishoonagh ayns Queiggey Ulley. V'ee crooit myr aarheynn er lheh jeh'n RU er 3 Boaldyn 1921 fo Slattys Reiltys Nerin 1920, agh ta'n bunneydys bunraghtoil ny lhie ayns Slattys Unnaneys 1800 eddyr y Vretyn Vooar as Nerin. Va reiltys jeeveanit as parlamaid eck er feie 50 bleeaney. Va ny h-undinyssyn shen castit ayns 1972 as astyrit ayns 1973. Ny yei eiyrtyssyn as aa-eiyrtyssyn hene-reiltys y chur er bun reesht va Kiannoortys Nerin Hwoaie as Çhionnal Nerin Hwoaie noa-emshyragh bunnit.
Çheer-oaylleeaght
reaghCoondaeghyn
reaghTa Nerin Hwoaie jeant seose jeh shey coondaeghyn shendeeagh: Coontae Aontrym, Coontae Ard Maghey, Coontae yn Doon, Coontae 'er Managh, Coontae Ghoirrey, as Coontae Heer Eoin.
Cha nel ny coondaeghyn shen ymmydit ry hoi gurneilys ynnydagh nish, ansherbee; ayns nyn ynnydyn, ta Nerin Hwoaie rheynnit magh ayns shey slystyn as feed, as rheaymyssaghtyn çheer-oaylleeagh anchasley oc, eer ec ny coondaeghyn as enmyn ny slystyn çheet magh assdaue. Ta Coonseil Slystagh 'er Managh goll eiyrt er joaraghyn y choontae tradishoonagh son y chooid. Er y laue elley, ta Coonseil Slystagh Chooil Rhennee çheet magh ass ennym y valley Cooill Rhennee ayns Coontae Ghoirrey.
Ga nagh vel ny coondaeghyn ymmydit ry hoi cooishyn reiltyssagh, t'ad tannaghtyn myr cur sheese ennoil soiaghey buill. T'ad ymmydit dy h-oikoil da sleih as ad shirrey kied troailt Yernagh, as y çheer ruggyree ry-laccal ayn. Ta ennym y choontae ry-akin ayns Yernish as Baarle er duillag fysseree yn chied troailt, ayns cosoylaght rish y valley ny ard-valley ruggyree ayns kied troailt y Reeriaght Unnaneysit. Ta Commyn Roortaghys Gaeil goaill ymmyd jeh ny coondaeghyn tradishoonagh myr preeu-aght reagheydys as ta fwirranyn reihdagh as dagh coontae yn CRG glackit.
Ta ny joaraghyn coontae foast ry-akin er caslyssyn çheerey yn Ordnance Survey of Northern Ireland as ayns ny h-atlassyn Phillips Street Atlases. Lesh tuittym ymmyd oikoil, dy mennick ta mestid ayn mychione baljyn as ard-valjyn ta nyn lhie faggys da joaraghyn coontae, lheid as Beeal Feirshtey as Lis ny Garvagh, quoi ta rheynnit eddyr coondaeghyn y Doon as Aontrym (ta'n chooid smoo jeh'n daa valley ny lhie ayns Coontae Aontrym, ansherbee).
Imraaghyn
reagh- ↑ The Countries of the UK statistics.gov.uk, feddynit magh er 10 Jerrey Fouyir, 2008. Ta'n Northern Ireland Act 1998 soilshey Nerin Hwoaie magh myr "cooid jeh'n Reeriaght Unnaneysit". Ta'n enmys "çheer cho-ayrnagh" currit er Nerin Hwoaie ny keayrtyn liorish Unnaneyseyryn as moiryn Goaldagh. [1] [2].
| She bun ta'n art shoh. Cur rish, son foays y yannoo da Wikipedia. |