Lucsemburg

çheer 'syn Oarpey Heear

Ta Lucsemburg, ny Ard-Diucaght Lucsemburg dy h-oikoil (Lucsemburgish: Groussherzogtum Lëtzebuerg, Frangish: Grand-Duché de Luxembourg, Germaanish: Großherzogtum Luxemburg), ny çheer veg hallooinit 'syn Oarpey Heear. T'ee çhemmit liorish y Velg, y Rank, as y Ghermaan. Ta begnagh lieh-villoon cummaltee ayns Lucsemburg as ad cummal ayns çheer ta 2,586 kilometeryn kerrinagh (999 meeilaghyn kerrinagh) er eaghtyr.[4]

Großherzogtum Luxemburg (Germaanish)
Grand-Duché de Luxembourg (Frangish)
Groussherzogtum Lëtzebuerg (Lucsemburgish)
Ard-Diucaght Lucsemburg
Brattagh Lucsemburg Cowrey cleinney Lucsemburg
Brattagh Armys
Jarroo-raaMir wëlle bleiwe wat mir sinn
"By vie lhien tannaght myr ta'in"
Arrane ashoonaghOns Heemecht
"Nyn Dalloo Dooghyssagh Ain"
Arrane reeoilDe Wilhelmus
Preeu-valley
(as y balley smoo)
Lucsemburg
49°36′ Hwoaie 06°07′ Hiar
Çhengey oikoil Germaanish, Frangish, Lucsemburgish (de jure veih'n vlein 1984)
Reiltys Deynlaghys ard-whaiylagh as Ard-diucaght vunraghtoil
 -  Ard-diuc Ard-diuc Inry
 -  Ard-vinishter Xavier Bettel
Seyrsnys
 -  Veih Kied Impiraght ny Frank
(Conaant Phaarys)
9 Mean Souree 1815 
 -  Conaant Lunnin (1839) 19 Averil 1839 
 -  Conaant Lunnin (1867) 11 Boaldyn 1867 
 -  Jerrey lesh yn unnaneys persoonagh 23 Sauin 1890 
Entreilys gys yn UO 25 Mart 1957
Eaghtyr
 -  Yn clane 2,586.4 km² (175-oo)
998.6 mi ker 
Earroo yn phobble
 -  Ooley 2009 493,500[1] 
 -  Coontey-pobble 2001 439,539 
 -  Glooaght 186/km² (59-oo)
481/mi ker
LTS (CCK) Ooley 2008
 -  Yn clane $40.091 billioon[2] (97-oo)
 -  Yn dooinney $82,440[2] (2-h)
LTS (ennymagh) Ooley 2008
 -  Yn clane $54.973 billioon[2] (65-oo)
 -  Yn dooinney $113,044[2] (1-d)
ALD (2007) 0.960[3] (feer ard) (6-oo)
Argid euro ()1 (EUR)
Traa ynnydagh CET (UTC+1)
 -  Souree (TTLS) CEST (UTC+2)
Coad eddyr-voggyl .lu2
Coad çhellvane +352
1 Roish 1999: franc Lucsemburg
2 Ta .eu ymmydit myrane lesh çheeraghyn elley yn Unnaneys Oarpagh.

Ta Lucsemburg ny deynlaghys reihdagh ard-whaiylagh lesh reeriaght vunraghtoil; t'ee fo reirey ec Ard Diuc, as t'ee ny h-Ard-Diucaght yerrinagh 'sy theihll. Ta tarmaynys ny çheerey feer lhiasit, lesh Lane Troar Sthie yn dooinney s'yrjey rere y TAE (IMF) as Banc y Theihill. Ta'n scansh shendeeagh as strateyshagh goaill toshiaght ec y vunneeaght eck myr doon ass yn eash Romanagh as myr ynnyd cashtal da eearley Frankagh ayns ny Mean Eashyn Leah V'ee ny doon scanshoil er y raad Spaainagh nar va'n Spaainey ny cummaght Oarpagh s'troshey as ee cleayney y lieh heear jeh'n theihll er feie car ny 16-oo as ny 17-oo eashyn.

Ta Lucsemburg ny bun-oltey jeh'n Unnaneys Oarpagh, RCAH, RCTL, ny h-Ashoonyn Unnaneysit, Benelux, as yn Unnaneys Oarpagh Heear, as eh shen aahoilshey magh tuarym politickagh er son co-hymey cahnagh, politickagh as tarmaynagh. Ta balley Lucsemburg, y preeu-valley as y balley smoo, kione-cherroo shiartanse dy undinyssyn as jantyssyn jeh'n Unnaneys Oarpagh.

Ta Lucsemburg ny soie er scarrey cultooragh eddyr yn Oarpey Romanagh as yn Oarpey Ghermaanagh, as ee yeeassaghey cliaghtaghyn veih ny tradishoonyn shen er lheh. Ta Lucsemburg ny çheer tree-hengagh; ta staydys oikoil ec Germaanish, Frangish as Lucsemburgish. Faagail magh dy vel Lucsemburg ny steat neuvonnagh, ta'n çheer ny çheer Chatoleagh son y chooid smoo.

Imraaghyn

reagh
  1. "Au 1er janvier 2009 le Luxembourg compte 493 500 habitants". Le Portail des Statistiques du Grande-Duché de Luxembourg. 2009. Feddynit magh er 05-05-2009. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (cooney)
  2. a b c d "Luxembourg" (ayns Baarle). International Monetary Fund. Feddynit magh er 01-10-2009. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (cooney)CS1 maint: çhengey gyn enney (link)
  3. (Baarle) Human Development Report 2009. Ny h-Ashoonyn Unnaneysit. Feddynit magh er 5 Jerrey Fouyir 2009
  4. (Baarle) Ard-Diucaght Lucsemburg