Abbyrlhit Romanagh

Yn abbyrlhit Romanagh (ny keayrtyn, yn abbyrlhit Ladjynagh), she abbyrlhit t’ayn. V’eh jeant ass yn abbyrlhit Greagagh son dy screeu Ladjyn, liorish ny Romanee. She'n abbyrlhit Etruscagh v'ayn 'sy toshiaght, agh ren eh caghlaa dys y chummey jeianagh as cheau magh ad kuse dy lettyryn jeh. Beggan er veggan, ghow sleih toshiaght jannoo ymmyd jeh son dy screeu çhengaghyn Romanagh (sluight Ladjyn), Celtiagh, Germaanagh, Baltagh as Slavagh. Fy yerrey, haink dagh ooilley çhengey Oarpagh dy ve screeuit liorish, bunnys, liorish ymmodee lettyryn noa er nyn groo son ny çhengaghyn er lheh.

Abbyrlhit Romanagh
Sorçh	Abbyrlhit
Çhengaghyn	Y chooid smoo jeh çhengaghyn yn Europey, as ymmodee fir elley. Ta romanaghey son dagh ooilley çhengey ‘sy theihll, bunnys.
Eash	~7oo eash RJC - jiu
Bun-choryssyn	Jalloo-screeueyrys Egyptagh → Abbyrlhittyn Proto-Sinaitagh → Abbyrlhit Proto-Canaanagh → Abbyrlhit Feaneeckagh → Abbyrlhit Greagagh → Abbyrlhit Shenn Iddaalagh → Abbyrlhit Romanagh
Coryssyn paitçhey	Ymmodee; jeeagh er Abbyrlhittyn ass y Romanagh
Co-choryssyn	Abbyrlhit Kyrillagh Abbyrlhit Coptagh Abbyrlhit Armeanagh Abbyrlhit Roonagh/Futhark
ISO 15924	Latn
Notey: Bee cowraghyn sheeanagh ASE er y duillag shoh ayns Unicode, foddee.

Notey: Ta cowraghyn er lheh 'syn art shoh. Mannagh vel jargaght jannoo screeu crampit ec y cho-earrooder ayd, foddee dy vaik uss cowraghyn feysht, kishtaghyn ny cowraghyn elley ayns ynnyd ny cowraghyn kiartey.

Liorish coloinaghys, hie yn abbyrlhit er skeaylley harrish y teihll. Ghow ad toshiaght cur lettyryn Romanagh er çhengaghyn gyn abbyrlhit, chammah’s cur yn abbyrlhit Ladjyn ayns ynnyd jeh abbyrlhittyn dooghyssagh. Ta çhengoayllee foast cliaghtey jannoo ymmyd jeh’n abbyrlhit Ladjyn tra vees ad cummey corys screeuee noa son çhengey gyn y lheid. Dy mennick, t’ad cur abbyrlhit Romanagh er coryssyn screeuee jeant assyn, eer mannagh vel ad rere’n abbyrlhit shoh dy jeeragh. Myr sampleyr, ta lettyryn ‘syn abbyrlhit Norlannagh nagh row ‘syn abbyrlhit Romanagh tradishoonagh.

Shennaghys

Shenn Abbyrlhit Ladjynagh

A	B	C	D	E	F	Z	H	I	K	L	M	N	O	P	Q	R	S	T	V	X
a	b	c	d	e	f	z	h	i	k	l	m	n	o	p	q	r	s	t	v	x

Va 21 lettyr ec y shenn abbyrlhit Ladjynagh, er nyn ngoaill ass yn abbyrlhit Greagagh 'sy toshiaght.

Abbyrlhit Ladjynagh Classicagh

A	B	C	D	E	F	G	H	I	K	L	M	N	O	P	Q	R	S	T	V	X	Y	Z
a	b	c	d	e	f	g	h	i	k	l	m	n	o	p	q	r	s	t	v	x	y	z

'sy 3oo eash, s'cosoylagh, scryss ad magh shenn Z (gyn ymmyd ayns Ladjyn hene) as hug ad stiagh G 'syn ynnyd echey. Ny s'anmey, roish daue geddyn barriaght er ny Shenn Ghreagee, ghow ad stiagh Y as Z son focklyn eeassit ass y Ghreagish.

Haink cummey er lheh y ve ec dagh çhengey va screeut ayn. Rish bleeantyn as keeadyn, haink kuse dy lettyryn elley stiagh ayns dagh cummey, bentyn rish ny çhengaghyn va jannoo ymmyd jeh.

Jeianagh

Ta cummey coardit eddyr-ashoonagh jeh'n abbyrlhit ayn: yn Abbyrlhit Romanagh Bunneydagh Jeianagh. Ta kuse dy abbyrlhittyn cosoylagh rish, as fir elley cosoylagh rish er lhimmey jeusyn jannoo ymmyd jeh scarreydee.

Abbyrlhit Romanagh Bunneydagh Jeianagh

A	B	C	D	E	F	G	H	I	J	K	L	M	N	O	P	Q	R	S	T	U	V	W	X	Y	Z
a	b	c	d	e	f	g	h	i	j	k	l	m	n	o	p	q	r	s	t	u	v	w	x	y	z

Abbyrlhittyn ta cosoylagh rish:

• Abbyrlhit Baarleagh
• Abbyrlhit Ollanagh
• Abbyrlhit Interlinguagh
• Abbyrlhit Idoagh
• Abbyrlhit Interglossagh
• Abbyrlhit Malayagh
• Abbyrlhit Interlinguagh
• Abbyrlhit Occidentalagh

Abbyrlhittyn ta cosoylagh rish as scarreydee oc:

• Abbyrlhit Frangagh
• Abbyrlhit Germaanagh
• Abbyrlhit Portiugagh

Gaelg as yn abbyrlhit Romanagh

Yn abbyrlhit Romanagh as ymmyd jeant jeh son dy screeu 'sy Ghaelg, t'eh anchasley rish yn abbyrlhit tradishoonagh. Ta shiartanse dy lettyryn noa echey, as lettyryn tradishoonagh nagh vel echey.

Lettyr mooar	Lettyr beg	Ennym
Α	a	Aittyn
B	b	Beih
C	c	Couyll
Ç	ç	Couyll sedilla
D	d	Darragh
E	e	Eboin
F	f	Faarney
G	g	Guilckagh
H	h	Hibbin
I	i	Iuar
J	j	Juys
K	k	Keirn
L	l	Lhouan
M	m	Malpys
N	n	Neaynyn
O	o	Onnane
P	p	Pobble
Q	q	Quinsh
R	r	Reinnagh
S	s	Shellagh
T	t	Tramman
U	u	Unjin
V	v	Vervine
W	w	Wooshlagh
Y	y	Yiarn

Chammah’s shen, ta X as Z ry-akin ny keayrtyn, ayns enmyn jeianagh. Son y chooid smoo, t’ad caghlaa dys lettraghey Gaelgagh; myr sampleyr, ”zebra” dys “sheabrey”.