She fer jeh eaystyn Jupiter eh Ganymede (Jupiter III). She eshyn yn eayst smoo er mooadys as er glout mastey eaystyn Chorys ny Greiney. Y nuyoo corpane (goaill stiagh y Ghrian hene) smoo ayns Corys ny Greiney, she Ganymede y fer smoo gyn aeraght ondagh. T'eh 5,268 km (3,273 mi) er crantessen as, rere shen, t'eh 26% ny smoo na Curain er thummid, ga nagh vel eh agh 45% cha mooar as Curain.[3] Ta cree meainagh echey as faghteyr moment y neughleashaght sloo mastey dagh corpane creoi 'sy Ghrianchorys. She Ganymede yn un eayst as ream magnaidagh echey. Magh ass Jupiter, she Ganymede y shiaghtoo eayst as y trass mastey ny h-eaystyn Galileagh, y chied phossan jeh corpaneyn va feddynit as ad cruinlaghey planaid elley.[4] Ta Ganymede cruinlaghey Jupiter ayns mysh shiaght laaghyn as ta aavuilley cruinlagh echey er 1:2:4 lesh ny h-eaystyn Europa as Io, er lheh.
Ganymede  |
---|
 |
Enmyn elley | Jupiter III |
---|
Sorçh | eayst Jupiter, eayst jeh glout planaidagh as regular moon (en)  |
---|
Feddynit magh ec | Galileo Galilei  |
---|
Date feddyn magh | Jerrey Geuree 7, 1610 |
---|
Epennym | Ganymede |
---|
Moir-red | Jupiter |
---|
|
Apoapsis | 1,071,600 km  |
---|
Periapsis | 1,069,200 km  |
---|
Essyl vooar a | 1,070,400 km |
---|
Corrid e | 0.0013 |
---|
Amm cruinlagh P | 7.154 d |
---|
Cleayn i | 2.214 ° |
---|
|
Craue raadeeoil | 2,634.1 km  |
---|
Mooadys baghtal (V) | 4.61  |
---|
Eaghtyr y vaare | 87,000,000 km²  |
---|
Glout | 148.148 Yg[1]  |
---|
Mean-ghlooaght | 1.936 g/cm³  |
---|
Ym-hayrn eaghtyragh | 1.428 m/s²  |
---|
Albedo | 0.43  |
---|
Çhiassid eaghtyragh | |
---|
Ayrn jeh | ny h-eaystyn Galileagh  |
---|