Partee Deynlagh Soshiallagh y Ghermaan: Difference between revisions

Content deleted Content added
No edit summary
kiarteeyn beggey
Linney 31:
Ren [[Co-heshaght Cadjin Labreeyn ny Germaan]] ({{lang|de|''Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein''}}, ADAV), va bunnit 'sy vlein 1863, as [[Partee Deynlagh Soshiallagh Labreeyn ny Germaan]] {{lang|de|''Sozialdemokratische Arbeiterpartei''}}, SDAP), va bunnit 'sy vlein 1869, covestey rish nyn geilley 'sy vlein 1875 fo'n enmys [[Partee Soshiallagh Labreeyn ny Germaan]] ({{lang|de|''Sozialistische Arbeiterpartei Deutschlands''}}, SAPD). Veih ny bleeantyn 1878 derrey yn vlein 1890 va streean currit er cruinnaghtyn as yn eiyrtys oc bun y toshiallaghys y chur er oaie fo ny [[Leighyn Noi-Hoshiallaghys]], agh gyn y wooise da ny leighyn shen hooar y partee rheynn jeh pohlldey yn phobble. 'Sy vlein 1890, tra va'n streean scughit as tra v'ad jargal rollaghyn reihyssagh y chur er aaragh, ren y partee ceaghley yn ennym echey myr y lhieggan noa-emshyragh.
 
Gyn y wooise da conaant y [[Nah Eddyr-ashoonaghys]] shassoo noi'n [[Chied Chaggey Dowanagh]], ren yn SPD votal er son caggey 'sy vlein 1914. Myr eiyrtys er shen as er yn [[Irree-magh Yerrey Fouyir|Irree-magh Bolsheavagh]], ren olteynyn y çheu chlee as y çheu vooar-chlee jeh'n SPD cur parteeghynparteeyn elley er bun. By eh [[Commeeys Spartacus]] y chied, [[Partee Deynlagh Soshiallagh Seyr ny Germaan]] ny lurg, as [[Partee Cummynagh ny Germaan]] ny s'anmey. Lurg y vlein 1918 va paart mooar ec yn SPD ayns corys politickagh [[Pobblaght Weimar|Phobblaght Weimar]], ga nagh ren eh shassoo 'sy reiltys myr co-phartee agh ayns ny bleeantyn 1918-1921, 1923 as 1928-1930. Ren [[Adolf Hitler]] cur lhiettrimys er y phartee fo conaantyn y [[Slattys Pooaraghey 1933|Clattys Pooaraghey]]. Va oikee ennagh jeh'n phartee currit ayns pryssoon ny marrooit ec ny [[Natsee]]yn as hie fir elley jeu harrish y vooir 'syn eebyrtys. Tra v'ad 'syn eebyrtys ren ad doltey yn ennym [[Sopade]].
 
'Sy vlein 1945 ren ny forseyn cochaarjagh ayns cryssyn y Neear lhiggal da cur er bun kiare parteeghynparteeyn politickagh. Er yn oyr shen va'n [[Unnaneys Deynlagh Creestee ny Germaan|Unnaneys Deynlagh Creestee]], [[Partee Deynlagh Seyr ny Germaan|Partee Deynlagh Seyr]], [[Partee Cummynagh ny Germaan|Partee Cummynagh]] as yn SPD currit er bun. Ayns [[Cryss y Chummaltys Soveidjagh]] ren ny Soveidjee cur broo er yn SPD partee cadjin y chur er bun lesh ny Cummynee myr [[Partee Unnaneaght Soshiallagh ny Germaan]] ({{lang|de|''Sozialistische Einheitspartei Deutschlands''}}, SED). Ayns ny cryssyn heear va lhiettrimys currit er y Phartee Cummynagh ec Quaiyl Vunraghtoil Chonastagh y Ghermaan Heear 'sy vlein 1956. Veih'n vlein 1949, ayns Pobblaght Chonastagh y Ghermaan she yn SPD fer jeh'n daa phreeu-phartee, as she yn Unnaneys Deynlagh Creestee yn fer elley. Eddyr ny bleeantyn 1969 as 1982, as 1998 as 2005 by Hoshiallee Gheynlagh [[Shansyleyryn ny Germaan]] as ayns ny bleeantyn elley by Gheynlaghteyryn Creestee ny Shansyleyryn elley.
 
== Jeeagh neesht er ==
Linney 39:
* [[Pobblaght Weimar]]
* [[Politickaght ny Germaan]]
* [[Rolley parteeghynparteeyn politickagh 'sy Ghermaan]]
 
== Lhaih tooilley ==
Linney 54:
 
[[Ronney:Partee Soshiallagh ny Germaan| ]]
[[Ronney:ParteeghynParteeyn politickagh 'sy Ghermaan]]
[[Ronney:ParteeghynParteeyn politickagh ayns Impiraght ny Germaan]]
[[Ronney:ParteeghynParteeyn politickagh ayns Pobblaght Weimar]]
[[Ronney:ParteeghynParteeyn deynlagh soshiallagh]]
[[Ronney:ParteeghynParteeyn soshiallagh as deynlagh soshiallagh 'sy Ghermaan]]
[[Ronney:Eddyr-ashoonaghys Soshiallagh]]
[[Ronney:Nah Eddyr-ashoonaghys]]