Çhengaghyn Gaelgagh: Difference between revisions

Content deleted Content added
m MacTire02 moved page Çhengaghyn Gaelagh to Çhengaghyn Gaelgagh over redirect: Vel feanish ayn? Cha nel Gaelagh ry-gheddyn ayns fockleyr erbee
kiartaghey - my vel ymmyd jeant jeh "Gaelagh", cha nel feanish ayn, as, ayns ny fockleyryn she "Gaelgagh" ny "Gailckagh" y fockle kiart
Linney 1:
{{Kishtey fys kynney çhengey
|ennym = Celtiagh GaelaghGaelgagh
|ard = [[Nerin]], [[Nalbin]], [[Mannin]] as [[Nalbin Noa]]
|daah kynney = Ind-Oarpagh
|kyn1 = [[Çhengaghyn Ind-Oarpagh|Ind-Oarpagh]]
|kyn2 = [[Çhengaghyn Celtiagh|Celtiagh]]
|kyn3 = [[Çhengaghyn Celtiagh ellanagh|Ellanagh]]
Linney 9:
|cloan2 = [[Gaelg Albinagh]]
|cloan3 = [[Yernish]]
|caslys-çheer=
}}
Tra dy row, va '''çhengaghyn GaelaghGaelgagh''', ny '''çhengaghyn Gailckagh''', ry-chlashtyn eddyr Nerin Yiass, Mannin as Nalbin Hwoaie. Va shenn Ghaelg Albinagh focklymagh as shenn Yernish focklymagh feer chasley rish y cheilley, as er lesh sleih she [[abbyrt]]yn jeh un çhengey v'ayn. Ta tree çhengaghyn GaelaghGaelgagh ayn nish: ''[[Gaelg]]'', ''[[Gaelg Albinagh]]'' ({{lang|gd|''Gàidhlig''}}) as ''[[Yernish]]'' ({{lang|ga|''Gaeilge''}}). Ta [[Gaelg Chanadagh]] ny h-abbyrt dyjeh'n Ghaelg Albinagh.
Tra dy row, va çhengaghyn Gaelagh ry-chlashtyn eddyr Nerin Yiass, Mannin as Nalbin Hwoaie. Va shenn Ghaelg Albinagh focklymagh as shenn Yernish focklymagh feer chasley rish y cheilley, as er lesh sleih she [[abbyrt]]yn jeh un çhengey v'ayn. Ta tree çhengaghyn Gaelagh ayn nish: ''[[Gaelg]]'', ''[[Gaelg Albinagh]]'' ({{lang|gd|''Gàidhlig''}}) as ''[[Yernish]]'' ({{lang|ga|''Gaeilge''}}). Ta [[Gaelg Chanadagh]] ny h-abbyrt dy Ghaelg Albinagh.
== Celtiagh P as Q ==
Rere'n chorys [[Celtiagh P as Q]], t'ad cur ''Celtiagh Q'' er y vanglane shoh. Ren ny çhengaghyn shoh freayll *{{ASE|[kʷ]}} jeh [[Proto-Cheltish]]; ayns ny çhengaghyn [[Brythonagh]] as [[Goalish]], haink eh dy ve {{ASE|[p]}}, as myr shen, t'ad cur ''Celtiagh P'' orroo ny keayrtyn. Va *{{ASE|[kʷ]}} freilt ec [[Celtibeirish]] chammah, as myr shen, t'ish fo ''Celtiagh Q'' chammah, ga nagh vel ee ny çhengey Gaelagh.
 
==Celtiagh CairscreeuP as Q==
Rere'n chorys [[Celtiagh P as Q]], t'ad cur ''Celtiagh Q'' er y vanglane shoh. Ren ny çhengaghyn shoh freayll *{{ASE|[kʷ]}} jeh'n [[Proto-Cheltish|Phroto-Cheltish]]; ayns ny çhengaghyn [[Brythonagh]] as [[Goalish]], haink eh dy ve {{ASE|[p]}}, as myr shen, t'ad cur ''Celtiagh P'' orroo ny keayrtyn. Va *{{ASE|[kʷ]}} freilt ec [[Celtibeirish]] chammah, as myr shen, t'ish fo ''Celtiagh Q'' chammah, ga nagh vel ee ny çhengey GaelaghGhaelgagh.
 
Neayr's yn [[20oo eash]], v'ad cliaghtey screeu Yernish as Gaelg Albinagh lesh lettyryn [[abbyrlhit Gaelgagh|Gaelagh]]. Cha nel eshyn ry-akin jiu agh son jesheenys ny ymmyd shagheydagh dy jioinagh, myr sampleyr, ayns cowraghyn heshaghtyn.
=== Cairscreeu ny Yernish ===
Neayr's yn [[20oo eash]], v'ad cliaghtey screeu Yernish as Gaelg Albinagh lesh lettyryn [[abbyrlhit Gaelgagh|GaelaghGaelgagh]]. Cha nel eshyn ry-akin jiu agh son jesheenys ny ymmyd shagheydagh dy jioinagh, myr sampleyr, ayns cowraghyn heshaghtynsheshaghtyn.
=== Cairscreeu ny Yernish ===
 
=== Cairscreeu ny Gaelg Albinagh Yernish===
Va Yernish ny çhengey focklymagh ayns Nerin derrey'n [[17oo eash]], as ren [[Gaelg Chlassicagh]] yn obbyr cheddin ayns Nalbin derrey'n 18oo eash. Ta caghlaaghyn cairscreeu er chur orroo scarrey veih y cheilley; myr sampleyr, ren {{lang|ga|''[[Rannóg an Aistriúcháin]]''}} jannoo aashagh y Yernish. T'ad cur ''{{lang|ga|Caighdeán Oifigiúil}}'' er y chummey noa. Rere'n chummey shoh, ren ad scryssey magh ymmodee [[lettyr tostagh|lettyryn tostagh]], as caghlaa breeocklyn rere fockley magh cadjin (she cummey cadjin t'ayn, as myr shen, cha nel eh soilshaghey magh fockley magh dagh abbyrt).
 
=== Cairscreeu ny Gaelg Albinagh ===
===Cairscreeu ny Gaelgey Albinagh===
Cha ren ad Gaelg Albinagh aashagh 'syn aght shoh, agh ayns 1981, hug roish y Scottish Examinations Board (''Oik Scrutaghtyn Nalbin'') coyrle son cairscreeu ny çhengey.
 
=== Cairscreeu ny Gaelg Gaelgey===
My row screeuaght GaelgGaelgey er lheh ayn roish [[Ynyn Aachummey]], cha row eh ry-gheddyn ec y traa ghow sleih toshiaght coyrlaghey dy trome lettyraght cadjin. Er yny fa shoh, traatra v'ad geabbey cur lhieu cairscreeu stiagh da'n çhengey, ren ad corys noa. Dy cadjin, t'ad gra dy chroo [[John Philips (aspick)|John Philips]] eh eh hene. V'eh ny [[Aspick Sodor as Man]] (1605-1633) currit ayns Bretin, as hug eh Gaelg er yn [[Lioar Padjer Cadjin]]. Aghterbee, t'eh jeeaghyn dy row caslyssyn echey rish coryssyn screeuscreeuee va ry-akin nish as reesht ayns Nalbin. Myr sampleyr, va [[Lioar Dean Lios Moir]] as [[docamad Fernaig]] screeut ayns Gaelg Albinagh rere corys casley rish.
 
My row screeuaght Gaelg er lheh ayn roish [[Yn Aachummey]], cha row eh ry-gheddyn ec y traa ghow sleih toshiaght coyrlaghey dy trome lettyraght cadjin. Er yn fa shoh, traa v'ad geabbey cur lhieu cairscreeu stiagh da'n çhengey, ren ad corys noa. Dy cadjin, t'ad gra dy chroo [[John Philips (aspick)|John Philips]] eh eh hene. V'eh ny [[Aspick Sodor as Man]] (1605-1633) currit ayns Bretin, as hug eh Gaelg er yn [[Lioar Padjer Cadjin]]. Aghterbee, t'eh jeeaghyn dy row caslyssyn echey rish coryssyn screeu va ry-akin nish as reesht ayns Nalbin. Myr sampleyr, va [[Lioar Dean Lios Moir]] as [[docamad Fernaig]] screeut ayns Gaelg Albinagh rere corys casley rish.
=== Raaghyn cadjin ===
=== Raaghyn cadjin ===
{| class="wikitable"
|-
Line 68 ⟶ 62:
{{sheel}}
 
[[Ronney:Çhengaghyn Celtiagh|GaelaghGaelgagh]]
[[Ronney:Çhengaghyn GaelaghGaelgagh| ]]