Mercur
bunstoo lesh y chowrey kemmigagh Hg as yn earroo breneenagh 80
(Aa-enmyssit ass Argid bio)
| Ta fys bentyn rish kemmig er y duillag shoh. Jeeagh er Soilshaghey magh:Kemmig my vel feme ayd er cooney. |
Bunstoo kemmigagh lesh y chowrey Hg as yn earroo breneenagh 80 eh mercur ny argid bio. She bunstoo trome jeh'n vlock d t'ayn as daah argid er. She yn mercur yn un veain ta ny ushlagh fo çhiassid as broo yn çhamyr. Ta'n mercur ry-gheddyn ayns tashtaghyn er feie yn Chruinney myr kinneybar (sulfeed vercuragh) da'n chooid smoo. Ta'n mercur goll er ymmyd ayns çhiassveihyn, aer-veihyn, trimmid-veihyn, trimmid-veihyn folley, cooyllaghyn snaue, slattagyn lectragh ennagh, as cullee oaylleeagh elley. Agh ta stoo yn-veanagh ny çhiassveihyn as ny trimmid-veihyn folley goll er caghlaa gys adsyn ta lhieent lesh alcoal ny lesh galinstan ny gys meihyn bun-earrooagh ny meihyn ta bunnit er çhermistoryn.
  | |
| Stoo kemmigagh | bunstoo kemmigagh, meain, bunstoo surchondughtagh as chalcophile element (en)  |
|---|---|
| Mercur ayns taabyl ny bunstooghyn | |
| Cowrey kemmigagh | Hg |
| Earroo breneenagh | 80 |
| Glout breneenagh | 200.592 |
| Cummey lectraneyn | [Xe] 4f¹⁴ 5d¹⁰ 6s² |
| Possan as çhymcheayrt | çhymcheayrt 6 gastid chatalytagh vercur possan 12 fooillagh |
| Troyn fishigagh | |
| Glooid | 13.6 g/cm³ |
| Y point-lheie | 234.3210 K (−38.8290 °C, −37.8922 °F) |
| Y point-broie | 629.88 K (356.73 °C, 674.11 °F) |
| Lectro-yiooldaght | 2 |
| Goull eeaneagh | 1.19, 0.69, 0.96, 1.02 as 1.14 |
| Shennaghys | |
| Epennym | Mercur, ushtey as argid |
 | |
| She bun ta'n art shoh. Cur rish, son foays y yannoo da Wikipedia. |