Yn Çheen

Ta'n art jannoo cur sheese er ard-veenid ny Sheen. My t'ou geearree y steat roie ta enmyssit y Çheen dy mennick, jeeagh er Deynphobblaght ny Sheen. Son y steat ta mie er enney myr y Taiwaan, jeeagh er Pobblaght ny Sheen. Son ymmydyn elley, jeeagh er Yn Çheen (reddaghey).

She ard-veenid henndeeagh, ashoon as thalloo yl-ashoonagh ta sheeyney magh harrish cooid vooar jeh'n Aishey Hiar ee yn Çheen.

Jalloo covestit er y Çheen. Veih'n toshtal gys y jesh as veih'n vaare gys y vun: Lioar chuirtlagh, Scaailan ny Nuy Draganeyn, Boalley Mooar ny Sheen, Tholtanyn balley Turfan ayns Xinjiang, Penneyrys Sheenagh Mifu, Shliggan Oracle lesh grainnaghyn. Ta'n cowrey jiarg lesh screeuyn baney taishbyney yn ennym "Sheen" ayns cowraghyn Sheenagh tradishoonagh.

Ta'n Çheen coontit mastey ny h-ard-veenidyn shinney er y theihll lesh ny smoo na 4,000 bleeantyn dy hennaghys rea. Myrane lesh shen, v'ee coontit mastey ny h-ard-veenidyn smoo yrdjit er çheu yn çheshaght as yn tarmaynys eck; agh cha daghyr y çhyndaa çhynskylagh 'sy çheer, as rere shen, hoshee ec y çheer dy gholl sheese. 'Sy 19oo as 'sy 20oo eash, ren impiroilaghys, annoonid sthie as caggaghyn theayagh jeeilley yn çheer as yn tarmaynys eck, as va'n reeriaght impiroil currit haart.

'Sy vlein 1949, lurg yn ard-troddan ayns Caggey Theayagh ny Sheen, dirree daa steatyn as yn ennym "y Çheen" currit orroo:

• Deynphobblaght ny Sheen (DPS), currit er bun 1949, er enney dy cadjin myr y Çheen, as gurneilys eck harrish Çheervooar ny Sheen, as ny thallooyn hene-reiltagh Hong Kong (veih'n vlein 1997) as Macau (veih'n vlein 1999).
• Pobblaght ny Sheen, currit er bun 1912 ayns Çheervooar ny Sheen, er enney dy cadjin myr y Taiwaan, as gurneilys eck harrish ellanyn ny Taiwaan, Penghu, Kinmen, Matsu, Ellanyn Pratas, as ellanyn beggey elley.