Teachta Dála

Ta Teachta Dála (Focklit magh myr: [ˈtʲaxtə ˈdɑːlə]; çhyndaait fockle er fockle myr "Çhaghter y Çhionnal") çheet er oltey jeh Dáil Éireann, y thie s'inshley ayns Oireachtas (Parlamaid) Nerin. She TD yn aagherrid ta currit er yn enmys ayns Baarle as ayns Yernish.

Shennaghys

Va'n enmys er ny ymmyd da'n chied cheayrt dy yannoo cur sheese er ny h-ard-whaiylee Yernagh va reiht ayns ard-reihys ny bleeaney 1918. Haink ny h-ard-whaiylee shen ry-cheilley ayns Teach an Ard-Mhéara, Divlyn er 21 Jerrey Geuree 1919 dy chur parlamaid Yernagh noa er bun (Dáil Éireann), ayns ynnyd jeh'n çheet ry-cheilley oc ayns Quaiyl y Reeriaght Unnaneysit, Lunnin, as adsyn er nyn reih da'n pharlamaid shen. Va'n enmys freillt jei'n "Chied Dáil" shen, as v'eh ymmydit da olteynyn Dáil Éireann (1919-1922), da olteynyn Dáil Éireann ayns Steat Seyr Nerin (1922-1937), as da Dáil Éireann ayns Pobblaght Nerin (1937-jiu).

Cadjincliaghtey

Dy cadjincliaghtit ta ny h-aagherridyn "TD" currit sheese lurg sliennoo y TD reiht. Myr sampleyr, she "Enda Kenny, TD" y cur sheese kiart er y Taoiseach roie. She yn ymmyd cadjincliaghtit dy chur sheese er TD ennagh car arganeyssyn ny resoonaghtyn ayns Dáil Éireann na ennym yn oltey y chur 'sy nah ynnyd as y fockle Baarle Deputy (Yernish: an Teachta) dy chur roish: m.s. "Deputy Kenny", "an Teachta Ó Cionnaith".

Jeeagh er neesht

• Olteynyn jeh'n 1d Dáil
• Rolley politickeyryn Yernagh