Isaac Newton

maddaghteyr as fishigagh Sostynagh (1642–1727)

She fishigagh, maddaghteyr, rollageyder, fallsoonagh najoor, far-chemmigagh as jeeoilagh Sostynagh va'n Reejerey Isaac Newton (4 Jerrey Geuree 1643 – 31 Mayrnt 1727 [SA: 25 Nollick 1642 – 20 Mayrnt 1727]). Ta enney share er kyndagh rish yn obbyr ren eh er leighyn gleashaght, reayrt-oaylleeaght, ym-hayrn, as calcalys. Ayns 1687, hoilshee eh magh lioar va enmyssit Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Ladjyn son "Prinsabylyn Maddaghtoil jeh Fallsoonys y Najoor"; enmyssit Principia dy mennick chammah) raad chur eh magh e heiltynys er yn ym-hayrn cadjin as er tree leighyn y ghleashaght.[1]

Isaac Newton

Cochaslys Isaac Newton liorish Godfrey Kneller (1689)
Ruggit 25 Mee ny Nollick 1642 (ayns feaillere Yool), 4 Jerrey Geuree 1643, 1642
Woolsthorpe-by-Colsterworth, Lincolnshire, Reeriaght Hostyn
Hooar baase 31 Mayrnt 1727, 20 Mayrnt 1727 (ayns feaillere Yool), 1727
Kensington, Middlesex, Reeriaght y Vretyn Vooar
Boayl oanluckee Abban y Vannishter Heear
Ynnyd beaghee Sostyn
Seyraanaght Reeriaght Hostyn
Reeriaght y Vretyn Vooar
Çhengey Ladjyn · Baarle
Keird maddaghteyr · fallsoonagh · fishigagh · rollageyder · jeeoilagh · ynlaghteyr · far-chemmigagh · politickeyr · yl-oayllee · ynseyder ollooscoill · screeudeyr neu-farskeealagh · fishigagh sheiltynagh · kemmigagh · jeeoilagh · rollageydagh · screeudeyr · mintmaster (en) Translate · sheanseyr · executive (en) Translate
Failleyderyn Ollooscoill Cambridge
Ynsagh Ollooscoill Cambridge
The King's School, Grantham (en) Translate
(1655 - 1659)
Colleish y Trinaid, Cambridge
(Mean Souree 1661 - Luanistyn 1665) Bachelor of Arts (en) Translate
Colleish y Trinaid, Cambridge
(Averil 1667 - 1668) Master of Arts (en) Translate
Ayr Isaac Newton Sr.
Moir Hannah Ayscough
Enmys Member of the 1689-90 Parliament (en) Translate
Warden of the Mint (en) Translate
Master of the Mint (en) Translate
eaghtyrane y Çheshaght Reeoil
Member of the 1701-02 Parliament (en) Translate
Olloo Lucasagh y Vaddaght
Olteynys boayrd y Çheshaght Reeoil
Credjue nontrinitarianism (en) Translate
Aundyryn
slane rolley
Kianglaghyn fysseree as sheshoil

Hrogg Newton y chied odreayrtan aahoilshagh ayns 1668. Chammah's shen, lhiassee eh sheiltynys y tollysh va bunnit er y vaght raad ta prismey jeechummey yn soilshey bane stiagh ayns daaghyn y ghoal twoaie. Ta lhiassaghey y chalcalys rheynnit magh eddyr eshyn as Gottfried Leibniz chammah.

Ren smooinaghtyn Newton er y toilshey, y ghleashaght, as yn ym-hayrn kioneys er yn ishig harrish y chied tree eashyn elley derrey dy row ad lhiassit liorish sheiltynys y chonastaght liorish Albert Einstein.

Va Newton jeant ny reejerey ayns 1705 liorish y Venrein Onnee as cheau eh ny tree eashyn jerrinagh echey ayns Lunnin raad v'eh ny Wardoon (1696–1699) as ny Vainshtyr (1699–1727) er y Thie Cooinnee Reeoil, chammah as eaghtyrane er y Çheshaght Reeoil (1703–1727).

Imraaghyn reagh

  1. Gay, Peter (1966). "The practical philosophers". Age of Enlightenment. Time-Life Books. dgn. 12, 18.

Kianglaghyn magh reagh

Screeunyn liorish Newton reagh