[[Coadan:Myoglobin.png|thumb|200px|left|Caslys jeh strughtoor 3H [[myoglobin|vyoglobin]] as [[shlig chassee alpha|shliggyn chassee alpha]]. Shoh y chied phroteen as y strughtoor echey er ny hoilshaghey liorish [[crystall-oaylleeaght scell-X]].]]
She [[co-vunstoo orgaanagh]] ad '''proteenyn''' (ny '''yl-pheptideyn'''), jeant magh jeh [[geayr amino|geayryn amino]] er nyn oardraghey ayns driaght linnagh, as er nyn villey dys cummey bluckanagh. Ta ny geayryn amino ayns driaght [[polymer|polymeragh]]agh er nyn giangley lesh [[nastey peptidagh]] eddyr ny possayn fooilliagh gheayr amino [[carbocsyl]] as [[amino]] çheu ry heu. Foddee proteenyn co-obbraghey son currym er lheh, as t'ad jannoo [[ard-hroggal proteenagh|ard-hroggalyn proteenagh]] jeu hene dy mennick.<ref>{{enmyslioar
| screeudeyr = Maton A
| co-screeudeyryn = Hopkins J, McLaughlin CW, Johnson S, Warner MQ, LaHart D, Wright JD.
Linney 12:
}}</ref>
Myr [[macro-cho-vreneen|macro-cho-vreneenyn]]yn elley, m.s. [[yl-saccharide|yl-saccharideyn]]yn as [[geayr çheshveanagh|geayryn çheshveanagh]], she rheynntn femoil y chillag ad proteenyn, as ta laue oc ayns dagh obbyr y chillag, faggys. Ta ymmodee proteenyn nyn [[ensyme|ensymeyn]]yn, as adsyn jannoo [[catalysys]] ayns aawoayllaghyn bea-chemmigagh. Ta fir elley jannoo obbyr obbrinagh: ta [[actin]] as [[myosin]] cur niart da [[muskyl|myskylyn]], as ta clowan proteenagh 'syn [[ushylagh killag]] cur cummey da'n chillag. Ta obbraghyn elley phroteenyn goaill stiagh [[çhaghteraght killagagh]], [[noi-chorpeen|freggyrtyn jeenagh]] as y [[çhymshal killagagh]].