Shennaghys yn oaylleeaght as y çhaghnoaylleeaght: Difference between revisions

Content deleted Content added
ny smoo ry yannoo
 
++
Linney 1:
She magher jeh [[shennaghys]] eh '''shennaghys ny h-oaylleeaght as ny çhaghnoaylleeaght''' (SOÇ) ta scrutaghey caghlaa toiggaltys deiney jeh'n [[dooghys|theihll najooragh]] ([[oaylleeaght]]) as jeh'n jargaght ec deiney eh dy stiurey ([[çhaghnoaylleeaght]]) harrish ny milley-vleeantyn. Ta'n magher acadoil shen jannoo studeyrys er eiyrtyssyn [[cultoor]]agh, [[tarmaynys|tarmaynagh]], as [[politickaght|politickagh]] jeh noaidyn oaylleeagh.
 
Va shennaghyssyn ny h-oaylleeaght screeut sheese dy bunneydagh liorish oaylleeghyn obbree as aa-oaylleeghyn, as ny shennaghyssyn shen er nyn doshiaght ec [[William Whewell]], myr saase dys mieyssyn ny h-oaylleeaght dy insh da'n phobble cadjin. Ayns ny 1930yn leah, lurg papyr ard-ghooagh v'er ny chur magh ec y screeudeyr shennaghys [[UPSS|Soveidjagh]] [[Boris Hessen]], va SOÇ cruinnit dy cho-chruinnaghey er saaseyn va cleeantaghtyn oaylleeagh cochaarjagh marish ymmyrçhee as greesaghtyn jeh'n cho-heks oc. Lurg y [[Nah Chaggey Dowanagh]], va ram saaseyn currit stiagh ayns ynsagh as ronsaghey y vagher, as v'ee yn treisht ayn na lhiggey da'n phobble toiggaltaght ny share dy chur er yn oaylleeaght as y çhaghnoaylleeaght er y fa dy row paart ard-cheimagh aasoil oc 'sy theihll. Ayns ny 1960yn, ayns eiyrtys jeh'n obbyr va jeant ec [[Thomas Kuhn]] er lheh, va currym noa ry-akin 'sy vagher. Hoshee er dy ve ymmydit myr saase dys y treealys oaylleeagh dy scrutaghey dy contoyrtagh. Ec y traa t'ayn nish t'eh çheughit dy mennick lesh magher ny [[studeyryssyn oaylleeagh]].
 
Va [[oaylleeaght]] [[maddaght]]oil as [[jeshaghteyrys]] [[fishag]]agh myr ta toiggit jiu crooit car y [[çhyndaa oaylleeagh]], ga va'n chooid smoo jeh'n vaddaght as yn oaylleeaght bunnit er obbyr ny [[Yn Çhenn Ghreag|Greagee]], [[Yn Çhenn Egypt|ny h-Egyptee]], [[Mesopotamia|ny Mesopotamee]], [[Shennaghys ny h-oaylleeaght as ny çhaghnoaylleeaght 'sy Çheen|ny Sheenee]], [[Shennaghys ny h-oaylleeaght as ny çhaghnoaylleeaght 'sy Çhenn Injey|ny h-Injey]] as [[Eash Airhey Islamagh|ny h-Islamee]]. Jeeagh er ny h-ard-artyn [[Shennaghys ny h-oaylleeaght]] as [[Shennaghys ny çhaghnoaylleeaght]] son tooilley fys er ny bun-chooishyn shen.
 
==Screeudeyryn shennaghys ard-ghooagh y vagher==
{{multicol}}
*[[Garland Allen]]
*[[Wiebe Bijker]]
*[[Peter J. Bowler]]
*[[Janet Browne]]
*[[James Burke]]
*[[Edwin Arthur Burtt]]
*[[Johann Beckmann]]
*[[Jim Bennett (screeudeyr shennaghys)|Jim Bennett]]
*[[Herbert Butterfield]] (1900–1979)
*[[Martin Campbell-Kelly]]
*[[Georges Canguilhem]]
*[[Allan Chapman (screeudeyr shennaghys)|Allan Chapman]]
*[[I. Bernard Cohen]] (1914–2003)
*[[A. C. Crombie]] (1915–1996)
*[[Peter Dear]]
*[[E. J. Dijksterhuis]]
*[[Pierre Duhem]]
*[[A. Hunter Dupree]]
*[[George Dyson (screeudeyr shennaghys oaylleeaght)|George Dyson]]
*[[Jacques Ellul]]
*[[Eugene S. Ferguson]]
*[[Peter Galison]]
*[[Sigfried Giedion]]
{{multicol-break}}
*[[Charles Coulston Gillispie]]
*[[Robert Gunther]] (1869–1940)
*[[Paul Forman]]
*[[Donna Haraway]]
*[[Peter Harrison (screeudeyr shennaghys)|Peter Harrison]]
*[[Ahmad Y Hassan]]
*[[John L. Heilbron]]
*[[Reijer Hooykaas]]
*[[Thomas P. Hughes]]
*[[Evelyn Fox Keller]]
*[[Daniel Kevles]]
*[[Robert Kohler]]
*[[Alexandre Koyré]]
*[[Melvin Kranzberg]]
*[[Thomas Kuhn]]
*[[Bruno Latour]]
*[[Simon Lavington]]
*[[David C. Lindberg]]
*[[G. E. R. Lloyd]]
*[[Anneliese Maier]]
*[[Leo Marx]]
*[[Lewis Mumford]]
*[[Otto Neugebauer]] (1899–1990)
{{multicol-break}}
*[[William R. Newman]]
*[[Ronald Numbers]]
*[[David Nye]]
*[[Abraham Pais]] (1918–2000)
*[[Trevor Pinch]]
*[[Theodore Porter]]
*[[Lawrence M. Principe]]
*[[Raul Rojas]]
*[[Michael Ruse]]
*[[A. I. Sabra]]
*[[Jan Sapp]]
*[[George Sarton]]
*[[Simon Schaffer]]
*[[Howard Segel]]
*[[Steven Shapin]]
*[[Wolfgang Schivelbusch]]
*[[Charles Singer]]
*[[Merritt Roe Smith]]
*[[Stephen Snobelen]]
*[[John Staudenmaier]]
*[[M. Norton Wise]]
*[[Frances A. Yates]]
{{multicol-end}}
 
{{sheel}}