Norlynn: Difference between revisions

Content deleted Content added
eaghtyr_km2 ref
eaghtyr_km2 + ref
Linney 154:
Ta Norlynn jeant seose jeh'n chooid heear jeh [[Loghlin]] 'syn [[Yn Oarpey Hwoaie|Oarpey Hwoaie]]. Ta'n coose ruggagh eck, as keyllyssyn sailley mooarey currit ny mastey, sheeyney magh harrish 2,500 km as ny smoo na 83,000 km goaill keyllyssyn sailley as ellanyn stiagh 'syn earroo. Ta joarey ec Norlynn, ta 2,542 km er lhiurid, rish [[Yn Toolynn|y Toolynn]], [[Finnlynn]], as joarey giare rish [[Yn Roosh|y Roosh]] 'sy niar. 'Sy neear as y jiass, ta Norlynn caglit liorish [[Yn Vooir Loghlynagh|y Vooir Loghlynagh]], [[Mooir Hostyn]], as y [[Skagerak]]. Ta [[Mooir Barents]] creeagh rish cooseyn twoaie Norlynn.
 
Ta Norlynn beggan ny smoo na'n Ghermaan er eaghtyr as ee 385,252207<ref name="kart_2019" />&nbsp;km² (goaill [[Svalbard as Jan Mayen]] stiagh 'syn earroo), agh neuchosoylagh rish y Ghermaan, ta'n chooid smoo jeh'n çheer jeant seose jeh sleityn ny thalloo ard, as lesh ym-yiense mooar jeh cummaghyn najooragh as ad crooit liorish awinyn rioee ro-hendeeagh as boayl-oaylleeaght eigsoylagh. T'ad ny [[keyllys sailley|keyllyssyn sailley]] smoo baghtal as ad nyn glashyn dowin 'sy thalloo va thooillit liorish y vooir ec jerrey [[yn Eash Rioee]]. She [[Sognefjorden]] y keyllys sailley s'liurey. Ta ram awinyn rioee as easyn ayns Norlynn chammah.
 
Ta'n thalloo jeant seose jeh [[clagh hryal]] chreoi as creg [[gneiss]] son y chooid smoo, agh ta [[sclate]], [[clagh gheinnee]] as [[clagh eayil]] ry-gheddyn dy mennick chammah, as ta ny h-yrjaghyn s'inshley goaill lhiggey neose marrey stiagh. Rere [[Stroo yn Eearvooir]] as ny h-ard-gheayaghyn neear, ta'n tempreilys ny s'çhoe as ta ny smoo fliaghey ayns Norlynn ta ayns dowan-lheeadyn cha twoaie as t'ee, rish y choose er lheh. Ta kiare imbee chronnal ry-akin er y çheer vooar, lesh geuraghyn ny s'feayrey as ny sloo fliaghey 'syn antraie. Ta [[speyr fo-arctagh]] mooiragh 'sy twoaie, choud's ta speyr [[Arctagh]] tundragh ayns Svalbard. Ta ny smoo fliaghey ry-gheddyn ayns meeryn jiass as sheear jeh Norlynn, as ny geuraghyn ny s'çhoe na t'eh 'sy niar-yiass. Ta ny souree 'sy çheer injil mygeayrt Oslo ny s'çhoe as t'eh ny smoo grianagh ayn, agh ta emshyr feayr as sniaghtey car y gheuree ('syn antraie er lheh). Ta ny çhiassidyn meanagh girree er feie ny jeihaghtyn jerrinagh, as er yn oyr shen ta ny sloo laaghyn lesh sniaghtey er y thalloo 'sy çheer injil.