Oie Houney: Difference between revisions

Content deleted Content added
art reiht
Linney 6:
 
== Bun-ocklaght ==
She ''Sauin'' y fockle noa-emshiragh ta currit er yn 'eailley. Ta ny [[Gaelg Albinagh|h-Albinee]] cur ''Samhuinn'' [ˈsavɯɲ] er as ta ny [[Yernish|Yernee]] cur ''Samhain'' er. Ta'n tree focklyn shen çheet magh ass ''Samain'' [ˈsaṽɨnʲ] ny [[Shenn Yernish]], fockle ta çhyndaait myr "jerrey souree". Ta ny Gaeil ooilley cur ''Sauin'', ''an t-Samhuinn'' as ''Samhain'' er [[Mee Houney|y vee t'ayn]] eddyr [[Jerrey Fouyir|Mee Yerrey Fouyir]] as [[Mee ny Nollick]]. Rere bun-ocklaght theayagh, ta ''Samain'' çheet magh ass daa 'ockle: ''sam'' ("sourey") as ''fuin'' ("lhie ny greiney", "jerrey"). Ta ''sam'' ny Shenn Yernish çheet magh ass ''*semo-'' ny [[çhengey Phroto-Ind-Oarpagh]]. Ta co-cheintee goaill stiagh ''haf'' ny [[Bretnish]], ''hañv'' ny [[Britaanish]], ''summer'' ny [[Baarle]] as ''sumar'' ny [[Shenn Loghlynish]], lesh dagh fockle jeusyn shen çheet er "sourey", as ''sáma'' ny [[Sanskrit]] ("imbagh").<ref>Pokorny, Julius. ''[[IEW]]'' (1959), s.v. "sem-3", d.&nbsp;905.</ref>
 
'Sy vlein 1907, ren [[Whitley Stokes (schoillar)|Whitley Stokes]] cur sannish da bun-ocklaght veih ''*samani'' ny Proto-Cheltish ("cruinnaght"), co-cheintagh lesh ''sámana'' ny [[Sanskrit]], as ''samana'' ny [[Gothish]].<ref>Stokes, "Irish etyma." ''[[Historische Sprachforschung|Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung]]'' 40 (1907): d. 245.</ref> Ta J. Vendryes kiangley nagh vel ny focklyn ta goaill stiagh ''*semo-'' ("sourey") kianglt rish ''samain'', graa dy row "jerrey yn touree" ec ny Celtiee taghyrt ayns Mee Yerrey Souree, as nagh row eh taghyrt ayns Mee Houney, myr ta currit ayns feanish ec ''gorffennaf'' ("Jerrey Souree") ny Bretnish.<ref>Vendryes, ''Lexique Étymologique de l'Irlandais Ancien'' (1959).</ref> Foddee dy beagh shen dellal lesh fockle [[çhengaghyn Celtiagh Ellanagh|Celtish Ellanagh]] son "cruinnaght", ''*samani'' ny ''*samoni'', as fockle son "sourey", ''saminos'' (çheet magh ass ''*samo-'': "sourey") currit liorish ''samrad'', ''*samo-roto-''. Beagh ''samain'' ny Yernish neuchianglt dy bun-ocklagh rish "sourey", agh çheet magh ass "cruinnaght". Ansherbee ta ennym y vee çheet ass yn eash Phroto-Cheltiagh, cf. ''SAMON[IOS]'' ny [[Goalish]] veih [[feaillere Coligny]], as foddee dy vel y kiangley rish "sourey" rere bun-coklaght theayagh, dy bunneydagh, çheet ass traa roish ny Celtiee Ellanagh.