Caayr Pheddyr: Difference between revisions

Content deleted Content added
m r2.6.4) (bot currit stiagh ec: zea:Sint-Petersburg
kishtey fys noa, kiartaghyn elley
Linney 1:
{{Kishtey fys ardjyn ny Rooshboayl
|ennym_Gaelg ennym_gienneydagh = CaayrChaayr Pheddyr
| ennym = Caayr Pheddyr
|ennym_Rooshish = Санкт-Петербург
| ennym_oikoil_gienneydagh =
|caslys = Saint Petersburg In Europe.svg
| ennym_oikoil =
|cowrey_cleinney = Coat of Arms of Saint Petersburg (2003).png
| ennym_elley = <small>Санкт-Петербург <small>([[Rooshish|ru]])</small></small>
|kiangley_cowrey_cleinney = [[Cowrey cleinney Chaayr Pheddyr|Cowrey cleinney]]
| ennym_dooghyssagh =
|brattagh = Flag of Saint Petersburg Russia.svg
| sorçh_balley = [[Caayryn conastagh ny Roosh|Caayr chonastagh]]
|kiangley_brattagh = [[Brattagh Chaayr Pheddyr|Brattagh]]
|cowrey_cleinney jalloo_armys = Coat of Arms of Saint Petersburg (2003).png
|sorçh_ynnyd_reiragh = Preeu-valley
| mooadys_armys = 75px
|ennym_ynnyd_reiragh = [[Caayr Pheddyr]]
|brattagh jalloo_brattagh = Flag of Saint Petersburg Russia.svg
|date_bunnit = [[1703]]
| mooadys_brattagh = 110px
|staydys_politickagh = Balley conastagh
| jarroo-raa =
|kiangley_staydys_politickagh = Baljyn conastagh ny Roosh
| far-ennym =
|slyst_chonastagh = [[Slyst Chonastagh Heear Hwoaie|Heear Hwoaie]]
| jalloo_bun_speyrey = Spb collage.JPG
|ard_tarmaynagh = [[Ard Tarmaynagh Heear Hwoaie|Heear Hwoaie]]
| mooadys_jalloo = 250px
|coad = 78
| fo-heidyl_jalloo = Lesh y chlag veih'n vaare: [[Moir-agglish Ysaig Noo]], [[Doon Pheddyr as Phaayl]], [[Kerrin y Phlaase]] lesh [[Colloo Alistair]], [[Petergof]], [[Nevsky Prospekt]], as [[Plaase y Gheuree]]
|ISO = RU-SPE
| jalloo_caslys-çheerey = Saint Petersburg in Russia (detail, special marker).png
|eaghtyr = 1439
| mooadys_caslys-çheerey= 250px
|rhenk_eaghtyr = 82-oo
| fo-heidyl_caslys-çheerey=Soiaghey Chaayr Pheddyr er caslys-çheerey ny Roosh
|pob = 4661219
| ard_coordnaidyn = RU
|rhenk_pob = 4-oo
| taishbyney_coordnaidyn = inline, title
|pob_baljagh = 100%
|pob_çheerey latd = 59 |latm = 57 |latNS = 0%N
| longd = 30 |longm = 19 |longEW = E
|reiltys_ec = Boaldyn 2009
| sorçh_aarheynn = [[Rolley çheeraghyn y theihill|Çheer]]
|enmys_fer_toshee = [[Kiannoort Chaayr Pheddyr|Kiannoort]]
| ennym_aarheynn = {{brattagh|Russia|Yn Roosh{{!}}Y Roosh}}
|ennym_fer_toshee = [[Valentina Matviyenko]]
| sorçh_aarheynn1 = [[Slystyn conastagh ny Roosh|Slyst chonastagh]]
|quaiyl = [[Çhionnal Slattyssagh Chaayr Pheddyr|Çhionnal Slattyssagh]]
|slyst_chonastagh ennym_aarheynn1 = [[Slyst Chonastagh Heear Hwoaie|Heear Hwoaie]]
|sorçh_leigh_vunneydagh = Kaart
| sorçh_aarheynn2 = [[Slystyn tarmaynagh ny Roosh|Slyst harmaynagh]]
|enmys_leigh_vunneydagh = [[Kaart Chaayr Pheddyr]]
| ennym_aarheynn2 = [[Slyst Harmaynagh Heear Hwoaie]]
|ynnyd-eggey = [http://www.gov.spb.ru/ www.gov.spb.ru]
| enmys_fer-toshee = Kiannoort
| ennym_fer-toshee = [[Georgy Poltavchenko]] (shallidagh)
| enmys_fer-toshee1 = Quaiyl
|quaiyl ennym_fer-toshee1 = [[ÇhionnalQuaiyl Slattyssagh Chaayr Pheddyr|ÇhionnalQuaiyl Slattyssagh]]
| enmys_bunneeaght = Bunnit
| date_bunneeaght = 27 Boaldyn, 1703
| enmys_bunneeaght1 = Laa yn Chaayr Chonastagh
| date_bunneeaght1 = 27 Boaldyn
| slane_earroo_yn_phobble = 4848700
| earroo_yn_phobble_er = 2010
| fo-noteyn_earroo_yn_phobble =
| glooaght_y_phobble_km2 = 3369.49
| slane_eaghtyr_km2 = 1439
| fo-noteyn_eaghtyr =
| cryss_hraa = [[Traa Voscow|MSD]]
| ashchur_utc = +04:00
| plait_recortyssee = 78, 98, 178
| coad_iso = RU-SPE
| blank_name_sec1 = Çhengaghyn oikoil
| blank_info_sec1 = [[Rooshish]]
| yrjid_m =
| ynnyd-eggey = [http://www.gov.spb.ru/ www.gov.spb.ru]
| fo-noteyn =
}}
She balley conastagh, ard-valley,caayr as aarheynn conastaghchonastagh jeh chooid ny [[Yn Roosh|Roosh]] ee '''Caayr Pheddyr''' ([[Rooshish]]: {{lang-ru|Санкт-Петербург}}, {{lang|ru|''Sankt-Peterburg''}}, goll er fockley magh Rooshishmyr: [sankt pʲɪtʲɪrˈburk]). Ta'n balley ny lhie ec inver [[Awin Neva]] er [[Lhoob Finnlynn]] er [[Yn Vooir Valtagh|y Vooir Valtagh]]. V'ad '''Petrograd''' (Петроград, 1914–1924) as '''Leningrad''' (Ленинград, 1924–1991) ny h-enmyn elley va currit er y valleychaayr. Ta'n far-ennym '''Piter''' (Питер) currit erurree dy mennick.
 
Va'n balleychaayr bunnit ec [[Tsar]] [[Peddyr I ny Roosh]] er 27&nbsp;Boaldyn, 1703, as v'ehee ny phreeupreeu-valley er [[Impiraght ny Roosh]] er feie ny smoo na daa chied dy vleeantyn (1713–1728, 1732–1918). Haink jerrey lesh y staydys preeu-valjagh ec Caayr Pheddyr 'sy vlein 1918 lurg [[Irree Magh ny Roosh (1917)|Irree Magh ny Roosh]].<ref>''[[Nicholas and Alexandra (lioar)|Nicholas and Alexandra]]: An Intimate Account of the Last of the Romanovs and the Fall of Imperial Russia'' (Athenum, 1967) liorish [[Robert K. Massie]], ASIN B000CGP8M2 (as, [[Ballantine Books]], 2000, ISBN 0-345-43831-0 as [[Black Dog Publishing|Black Dog]] & Leventhal Publishers, 2005, ISBN 1-57912-433-X)</ref> T'ee ny naghnah valleychaayr smoo 'sy Roosh lurg [[Moscow]] lesh 4.68&nbsp;millioonyn dy chummaltee, as ny chiarroo balleycaayr smoo 'syn [[Yn Oarpey|Oarpey]] lurg [[Istanbul]], [[Lunnin]] as Moscow. Ta Caayr Pheddyr ny h-ynnyd cultooragh Oarpagh scanshoil, myrane lesh [[Puirt er y Vooir Valtagh|purt scanshoil er y Vooir Valtagh]].
 
Dy mennick, ta Caayr Pheddyr enmyssit myr y chaayr smoo Eearagh mastey caayryn ny Roosh.<ref>V. Morozov. The Discourses of Saint Petersburg and the Shaping of a Wider Europe. Copenhagen Peace Research Institute. 2002. [http://www.ciaonet.org/wps/mov02/ Ciaonet.org]</ref> Mastey caayryn y theihll lesh ny smoo na un villioon dy chummaltee, ta Caayr Pheddyr coontit myr y chaayr smoo twoaieagh. Ta [[Çheshvean Shendeeagh Chaayr Pheddyr as Possanyn dy Lhiaghtyn Cooinaghtyn Mooinjeragh]] nyn [[Ynnyd Eiraght y Theihll|Ynnyd Eiraght y Theihll dyjeh chooidcooid UNESCO]]. Ta [[Thie Tashtee ny Bwaagaght]], y thie tashtee ellyn smoo er y theihll, soit 'sy chaayr,<ref>{{cite web|url=http://www.geographia.com/russia/peter02.htm |title=Exploring St. Petersburg / The Hermitage |publisher=Geographia.com |date=1990-01-06 |accessdate=11-07-2010}} myrane lesh shiartanse dy thieynhieyn tashtee elley goaill stiagh [[Thie Tashtee ny Roosh]] as y ''[[Kunstkamera]]'' ("Shamyr Ellyn")</ref> Ta'n chaayr enmyssit y "Preeu-valley Twoaieagh" ny keayrtyn er son e staydys myr ynnyd cultooragh as politickagh ny Roosh er feie 200 bleeaney. Ta sleih elley harrish ny bleeantyn enmyssey yn chaayr myr "[[Yn Veneesh|Veneesh]] y Twoaie" as myr "[[Palmyra]] y Twoaie". Ta shiartanse dy chonsyllaghtyn joarree, cochorpyn eddyr-ashoonagh, bancyn as reagheydyssyn dellal elley ry-gheddyn ayns Caayr Pheddyr.
 
== Reiltys ==
Line 46 ⟶ 69:
Ta Caayr Pheddyr rheynnit ayns [[Aarheynnyn Chaayr Pheddyr|hoght slystyn jeig]]. She preeu-valley [[Queiggey Leningrad|Wheiggey Leningrad]] ee Caayr Pheddyr chammah, myrane lesh preeu-valley [[Slyst Chonastagh Heear Hwoaie]].<ref>{{cite web|url=http://www.szfo.ru/ |title=Official website of the Northwestern Federal District (Russian) |publisher=Szfo.ru |date=2009-06-25 |accessdate=10 Jerrey Souree 2010}}</ref> Ren [[Cooyrt Bunraghtoil Chonastey ny Roosh|Cooyrt Bunraghtoil ny Roosh]] scughey gys Caayr Pheddyr veih [[Moscow]] ayns Mee Voaldyn 2008.
 
Ga dy vel Caayr Pheddyr as Queiggey Leningrad coontit myr daa aarheynn chonastagh, t'ad rheynn shiartanse dy rheynnyn dy jantyssynyantyssyn as dy vingyn conastagh lheid as y Cooyrt Eddyr-Chiartaghey, ny poleenyn, yn [[Yn Çhirveish Hickyrys Chonastagh (y Roosh)|FSB]], y çhirveish phostagh, reirey jeeaney druggaghyn, y çhirveish phryssoonagh, a.r.e.
 
== Laaragh jallooyn ==