Wikipedia

Partee Deynlagh Soshiallagh y Ghermaan: Difference between revisions

Browse history interactively
← Y caghlaa ny shinneyY caghlaa ny snoa →
Content deleted Content added
VisualWikitext
m Partee Deynlagh Soshialagh dy yn Ghermaan scughit gys Partee Deynlagh Soshialagh ny Germaan: Grammadeys dy+yn (fem) = ny +lenite following word
No edit summary
Linney 1:
[[Image:SPD logo.svg|thumb|Logo dy yn SDP]]
Ta'n '''Partee Deynlagh Soshialagh dyny yn GhermaanGermaan''' (ayns [[germaanishGermaanish]]: '''Sozialdemokratische Partei Deutschlands''', '''SPD''') partee politickagh [[Yn Ghermaan|Germaanagh]].
==Shennaghys==▼
 
▲==Shennaghys==
V'eh crooit as yn Unnaneys Ooilley ny Hobbreeyn Germaanagh (''Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein'') (ADAV) aynser [[23 Boaldyn]], [[1863]] ayns [[Leipzig]]. Va'n kiaddeyder [[Ferdinand Lassalle]].
Ayns [[1875]] va'n ADAV dy chelley lesh yny Partee Deynlagh Soshialagh ny Labreeyn (''Sozialdemokratische Arbeiterpartei'') (SDAP). V'eh crooit ayns [[1869]] ayns [[Eisenach]] rish by [[August Bebel]] as [[Wilhelm Liebknecht]].
 
VaV'neh yn enmys noa ynna Partee Soshialagh ny Labreeyn dy ynny GhermaanGermaan (''Sozialistische Arbeiterpartei Deutschlands'') (SAP).
 
Ayns [[1890]] ren eh goaill e enmys aaragh.
 
Eddyr 1875 as 1890 v'eh cummit anleighalagh rish [[Otto von Bismarck]]. En ad laccal dy beeaghey yn cairyn ny labreeyn.
 
Ayns [[1914]] va'n SPD split stiaghrheynnit ayns daa partee. Ren olteyn smoo dy yn parteephartee cummal seose yny [[Kaiser]] as yny gaggey. Ren olteyn elley crooit yny Partee Deynlagh Soshialagh Neuchroghagh dy ynny GhermaanGermaan (''Unabhängige Sozialdemokratische Partei Deutschland'') (USPD). V'ad noi yn caggey.
 
Jei yn ceau dy ynjeh'n [[reeriaght]], ren yn SPD reill [[Pobblaght dy Weimar]] ny keayrtyn.
 
Va'n SPD yny partee agh ayns [[Reichstag]] ny heiy noi dy ynjeh'n ''Ermächtigungsgesetz'', as haink [[Adolf Hitler|Hitler]] dy ve [[jaghteyr]].
 
Ren ynny [[Natsee]]yn symney yn SPD. Ren ad goaill yny fer tosheeyn. V'ad sent currit gys [[sleih-champ]]yn Natseeagh.
 
Jei [[yn Derrey Caggey Dowanagh]], va'n SPD aachrooit.
 
Ayns yn [[Pobblaght DeynlaghGheynlagh GermaanaghGhermaanagh|Phobblaght Gheynlagh Ghermaanagh]], va'n SPD eiginit rish yny reiltys dy yn [[Unnaneys ny Poblaghtyn Soveidjagh SoshallaghSoshiallagh]] dy gholl lesh yny partee [[cummynys|cummynagh]] dy jannoo yn [[Partee Unnaneyssit Soshialagh]] (''Sozialistische Einheitspartei'').
 
Va [[Kurt Schumacher]] ynny chied fer toshee dy yn SPD jei yn caggeys.
 
Ayns 1969 haink Willy Brandt dy ve cormeyderny chormeyder conastagh. Ayns [[1974]] haink [[Helmut Schmidt]] dy ve cormeyderny chormeyder.
Eddyr [[1998]] as [[2005]] va [[Gerhard Schröder]] ynny cormeyderchormeyder Germaanagh. Va e parteeaspharteeas yn [[Bündnis 90/Die Grünen]].
 
Ayns Mee Houney [[2005]] haink yn SPD dy ve oiltey dy cochiangley lesh yny CDU as yny CSU fo [[Angela Merkel]].
 
==Claare==
Ta'n SPD rere tradishoon yny partee dy ny laboree ayns yny Ghermaan.
Ayns 1959 ren yn SPD doltey yn ''Godesberger Programm''. Hreig yn SDP [[Marksaght]], as ren eh soiaghey jeh yn'n '''farrys dy margee'''.
 
== FakinJeeagh myrgeddinneesht er ==
* ''[[Bundestag]]''
* [[Pobblaght dy Weimar]]
 
== Lhaih tooilley ==
Linney 45:
*Erich Matthias ''The Downfall of the Old Social Democratic Party in 1933'' pages 51-105 from ''Republic to Reich The Making of the Nazi Revolution Ten Essays'' edited by Hajo Holborn, (New York: Pantheon Books, 1972).
 
== BoandeynBoandaghyn elley ==
{{Commons|Category:Sozialdemokratische Partei Deutschlands|Partee Deynlagh Soshialagh dyny yn GhermaanGermaan }}
* [http://www.spd.de/servlet/PB/menu/1588284/index.html Party official website] ([[Baarle]])
 
{{Partee Politickagh Germaanagh}}
 
[[Category:Politickaght dyny yn GhermaanGermaan]]
 
[[als:Sozialdemokratische Partei Deutschlands]]
Feddynit ass "https://gv.wikipedia.org/wiki/Partee_Deynlagh_Soshiallagh_y_Ghermaan"