|
}}{{fogrey cowraghyn er lheh}}
Yn '''abbyrlhit Romanagh''' (ny keayrtyn, yn '''abbyrlhit Ladjynagh'''), she [[abbyrlhit]] t’ayn. V’eh jeant ass yn [[abbyrlhit Greagagh]] son dy screeu [[Ladjyn]], liorish ny [[Romanee]]. She'n [[abbyrlhit Etruscagh]] v'ayn 'sy toshiaght, agh ren eh caghlaa dys y chummey jeianagh as cheau magh ad kuse dy lettyryn jeh. Beggan er veggan, ghow sleih toshiaght jannoo ymmyd jeh son dy screeu [[çhengaghyn Romanagh]] (sluight Ladjyn), [[çhengaghyn Celtiagh|Celtiagh]], [[çhengaghyn Germaanagh|Germaanagh]], [[çhengaghyn Baltagh|Baltagh]] as [[çhengaghyn Slavagh|Slavagh]]. Fy yerrey, haink dagh ooilley çhengey Oarpagh dy ve screeuit liorish, bunnys, liorish ymmodee lettyryn noa er nyn groo son ny çhengaghyn er lheh.
Liorish [[coloinaghys]], hie yn abbyrlhit er skeaylley harrish y teihll. Ghow ad toshiaght cur lettyryn Romanagh er çhengaghyn gyn abbyrlhit, chammah’s cur yn abbyrlhit Ladjyn ayns ynnyd jeh abbyrlhittyn dooghyssagh. Ta çhengoayllee foast cliaghtey jannoo ymmyd jeh’n abbyrlhit Ladjyn tra vees ad cummey corys screeuee noa son çhengey gyn y lheid.
Dy mennick, t’ad cur ''abbyrlhit Romanagh'' er coryssyn screeuee jeant assyn, eer mannagh vel ad rere’n abbyrlhit shoh dy jeeragh. Myr sampleyr, ta lettyryn ‘syn [[abbyrlhit Norlannagh]] nagh row ‘syn abbyrlhit Romanagh tradishoonagh.
== Shennaghys ==
|}
'sy 3oo eash, s'cosoylagh, scryss ad magh shenn ''Z'' (gyn ymmyd ayns Ladjyn hene) as hug ad stiagh ''G'' 'syn ynnyd echey. Ny s'anmey, roish daue geddyn barriaght er ny [[Yn Çhenn Ghreag|Shenn Ghreagee]], ghow ad stiagh ''Y'' as ''Z'' son [[eeassaghey (çhengoaylleeaght)|focklyn eeassit]] ass y [[Greagish|Ghreagish]].
Haink cummey er lheh y ve ec dagh çhengey va screeut ayn. Rish bleeantyn as keeadyn, haink kuse dy lettyryn elley stiagh ayns dagh cummey, bentyn rish ny çhengaghyn va jannoo ymmyd jeh.
=== Jeianagh ===
Ta cummey coardit eddyr-ashoonagh jeh'n abbyrlhit ayn: yn [[Abbyrlhit Romanagh Bunneydagh Jeianagh]]. Ta kuse dy abbyrlhittyn cosoylagh rish, as fir elley cosoylagh rish er lhimmey jeusyn jannoo ymmyd jeh [[scarreydagh|scarreydee]].
{| class="wikitable"
{{ardart|Abbyrlhit ny Gaelgey}}
Yn abbyrlhit Romanagh as ymmyd jeant jeh son dy screeu 'sy Ghaelg, t'eh anchasley rish yn abbyrlhit tradishoonagh. Ta shiartanse dy lettyryn noa echey, as lettyryn tradishoonagh nagh vel echey.
:{| class="wikitable" |-
|}
Chammah’s shen, ta '''X''' as '''Z''' ry-akin ny keayrtyn, ayns enmyn jeianagh. Son y chooid smoo, t’ad caghlaa dys lettraghey Gaelgagh; myr sampleyr, ''”{{lang|en|zebra}}”'' dys “[[sheabrey]]”.
{{abbyrlhit Romanagh}}
[[la:Abecedarium Latinum]]
[[lad:Alefbet latino]]
[[lmo:AlfabettAbecee latin]]
[[lt:Lotynų abėcėlė]]
[[lv:Latīņu alfabēts]]
| 