al-Dhahabi

screeudeyr shennaghys Islamagh Seeragh (1274–1348)

She screeudeyr shennaghys Islamagh as oayllee Hadith va Shams ad-Dīn adh-Dhahabī (شمس الدين الذهبي), ta ennit chammah myr Shams ad-Dīn Abū ʿAbdillāh Muḥammad ibn Aḥmad ibn ʿUthmān ibn Qāymāẓ ibn ʿAbdillāh at-Turkumānī al-Fāriqī ad-Dimashqī (5 Jerrey Fouyir 1274 – 3 Toshiaght Arree 1348[1]).

Al-Dhahabi

Ruggit 5 Jerrey Fouyir 1274
Y Damask, Sultanaght ny Mamalukee (y Teer jiu)
Hooar baase 4 Toshiaght Arree 1348
Y Damask, Sultanaght ny Mamalukee
Çhengey Arabish
Keird muhaddith · screeudeyr shennaghys
Failleyderyn al-Salihiyya
Credjue Yn Islam

Bea reagh

Va al-Dhahabi ruggit 'sy Damask jeh sluight Turkagh.[2] Ta'n ennym echey, ibn adh-Dhahabi (mac y ghaaue airh), anchoodaghey keird e ayr. Ghow e toshiaght rish studeyrys er hadith tra v'eh hoght bleeaney jeig d'eash, jurnaaghey voish y Damask dys Baalbek, Homs, Hama, Aleppo, Nabulus, Cairo, Balley Alistair, Jerusalem, Hijaz, as buill elley, roish my daink eh er-ash dys y Damask dy ynsaghey as dy screeu. Screeu eh ram lioaryn as va enney mie er myr cremeyder soilshagh as scruteyder er lheh er hadith. Screeu eh shennaghys beashnyssagh kicklipaidagh as she eshyn va'n peiagh s'oayllyssee er lhaih canoinagh y Qur'an. She mraane va kuse jeh ny h-ynseyderyn echey.[3] Ayns Baalbek, va Zaynab bint ʿUmar b. al-Kindī coontit mastey e ynseyderyn smoo cummaghtagh.[4]

Chaill al-Dhahabi e hilley daa vlein roish my dooar eh baase, faagail tree paitçhyn: e neen as y paitçhey shinney, Amat al-'Aziz, as e ghaa vac, 'Abd Allah as Abu Hurayra 'Abd al-Rahman. Dynsee y mac jerrinagh ny mainshtyryn hadith Ibn Nasir-ud-din al-Damishqi[5] as Ibn Hajar, as nyn drooid ren eh skeaylley shiartanse d'obbraghyn va screeuit ny inshit liorish e ayr.

Ynseyderyn reagh

Mastey ynseyderyn adh-Dhahabi smoo ard-ghooagh ayns hadith, fiqh as aqida:

  • Abd al-Khaliq bin ʿUlwān
  • Zaynab bint ʿUmar bin al-Kindī
  • Abu al-Hasan 'Ali ibn Mas‘ud ibn Nafis al-Musali
  • Ibn Taymiyyah Taqi ad-Din Ahmad ibn Taymiyyah
  • Ibn al-Zahiri, Ahmad ibn Muhammad ibn 'Abd Allah al-Halabi
  • Al-Dimyati, yn oayllee Egyptagh s'yrjey er hadith 'sy traa echey.[6]
  • Ibn Daqiq al-'Id, d'enmys eh Abu al-Fath al-Qushayri 'syn aegid echey, as Ibn Wahb ny s'anmey.[7]
  • Jamal-ud-din Abu al-Ma`ali Muhammad ibn 'Ali al-Ansari al-Zamalkani al-Damishqi al-Shafi`i (d. 727), d'enmys eh "Qadi al-Qudat, Reih-ghooinney yn Islam, mergeyr Sunna, my heak".
  • Ahmad ibn Ishaq ibn Muhammad al-Abarquhi al-Misri (d. 701), hug bollagh Suhrawardi Sufi da al-Dhahabi.[8]
  • Ibn al-Kharrat al-Dawalibi

Scollagyn ard-ghooagh reagh

Obbraghyn reagh

Screeu al-Dhahabi begnagh keead obbraghyn er shennaghys, beashnys as jeeoilys. Ta e hennaghys er y vedshin goaill toshiaght rish cliaghtaghyn as cliaghteyryn Shenn-Ghreagagh as Injinagh, lheid as Hippocrates, Galen, as peccee elley, trooid yn eash Araabagh Roie-Islamagh, dys y vedshin Fadeyragh — myr va soilshit liorish yn adeyr Moslymagh Mahommad — dys yn oayllys lheihyssagh ayns obbraghyn scoillaryn lheid as Ibn Sina.[11] Ta'n rolley shoh heese goaill stiagh ny h-enmyssyn smoo ard-ghooagh:

 
Y lioar smoo ard-ghooagh ec yn Imam al-Dhahabi
  • al-'Uluww
  • al-Mowqizah
  • Al-'Ibar fī khabar man ghabar (العبر في خبر من غبر ويليه ذيول العبر)[16]
  • Tadhhib Tahdhib al-Kamal; giare-chummey jeh giare-chummey al-Mizzi jeh Al-Kamal fi Asma' al-Rijal liorish al-Maqdisi, giare-stoyr beashnyssagh er ny h-insheyderyn hadith voish ny shey cohaglymyn Hadith mooarey.
  • Al-Kashif fi Ma`rifa Man Lahu Riwaya fi al-Kutub al-Sitta; giare-chummey jeh Tadhhib.
  • Al-Mujarrad fi Asma' Rijal al-Kutub al-Sitta; giare-chummey jeh Kashif.
  • Mukhtasar Kitab al-Wahm wa al-Iham li Ibn al-Qattan.
  • Mukhtasar Sunan al-Bayhaqi; lhieggan reiht jeh Sunan al-Kubara liorish Bayhaqi.
  • Mukhtasar al-Mustadrak li al-Hakim, giare-chummey jeh Al-Mustadrak ala al-Sahihayn liorish Hakim.
  • Al-Amsar Dhawat al-Athar ("Caayryn Berçhagh ayns Taaishnyssyn Shenndeeagh"); toshiaghey marish cur sheese er Madina al-Munawwara.
  • Al-Tajrid fi Asma' al-Sahaba; fockleyr er Cumraagyn yn adeyr Mahommad.
  • Clowan:Ws ("Cooinaght ny Mainshtyryn Hadith"); shennaghys chron-oaylleeagh er beashnys ny mainshtyryn hadith. Hooar Ibn Hajar eh voish Abu Hurayra ibn adh-Dhahabi.[17]
  • Tabaqat al-Qurra ("Ronnaghyn Scoillaryn Qur'an"); beashnys çhaglit.
  • Al-Mu`in fi Tabaqat al-Muhaddithin, giare-choontey jeh scoillaryn hadith (muhaddithin).
  • Duwal al-Islam ("Ny h-Ashoonyn Islamagh"); shennaghyssyn politickagh giare ny h-ashoonyn Islamagh.
  • Al-Kaba'ir ("Ny Bun-pheccaghyn")
  • Manaaqib Al-imam Abu Hanifa wa saahibayhi Abu Yusuf wa Muhammad Ibn al-Hasan ("Stayd Onnorit yn Imam Abu Hanifa as e Ghaa Chumraag, Abu Yusuf as Muhammad ibn Al-Hasan")
  • Mizaan-ul-I’tidaal, aa-obbraghey al-Kamil fi Dhu'afa' al-Rijal liorish Ibn 'Adi al-Jurjani (b. 277 H)[18]

Jeeagh er neesht reagh

Imraaghyn reagh

  1. Hoberman, Barry (September–October 1982). "The Battle of Talas", Saudi Aramco World, p. 26-31. Ollooscoill Indiana
  2. "Al-Ḏh̲ahabī". 24 Averil 2012.
  3. "The Female Teachers of the Historian of Islam: al-Ḏh̲ahabī" (PDF).
  4. "" al-Ḏh̲ahabī." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Brill Online , 2012. Reference. Princeton University Library. 09 Mean Souree 2012". 24 Averil 2012.
  5. al-Sakhawi, al-Daw' al-Lami` (8:103).
  6. Al-Dimyati (2016). THE REWARDS FOR GOOD DEEDS المتجر الرابح [انكليزي]. Dar al-Kotob al-'Ilmiyya. dg. 15. ISBN 9782745176554.
  7. Cf. al-'Uluw (Abu al-Fath) as al-Muqiza (Ibn Wahb).
  8. Siyar A`lam al-Nubala [SAN] (17:118–119 #6084, 16:300–302 #5655).
  9. Fozia Bora, Writing History in the Medieval Islamic World: The Value of Chronicles as Archives, The Early and Medieval Islamic World (Lunnin: I. B. Tauris, 2019), dg. 38; ISBN 978-1-7845-3730-2.
  10. waq48696 (ayns Arabish).{{cite book}}: CS1 maint: çhengey gyn enney (link)
  11. Emilie Savage-Smith, "Medicine." Voish Encyclopedia of the History of Arabic Science, Ym-lioar 3: Technology, Alchemy and Life Sciences, dg. 928. Ed. Roshdi Rashed. Lunnin: Routledge, 1996. ISBN 0415124123
  12. Ibn Hajar, al-Mu`jam (p.400 #1773)
  13. Maxim Romanov, "Observations of a Medieval Quantitative Historian?" ayns Der Islam, Ym-lioar 94, Cur magh 2, Duillag 464
  14. Dhahabī, Muḥammad ibn Aḥmad (2003). Tārīkh al-Islām (ayns Arabish). Ym-l. 17. Beirut: Dar al-Garb al-Islami.{{cite book}}: CS1 maint: çhengey gyn enney (link)
  15. Dhahabī, Muḥammad ibn Aḥmad (1984). Sīr al-a'lām al-nublā' (ayns Arabish). Ym-l. 25. Beirut.{{cite book}}: CS1 maint: çhengey gyn enney (link)
  16. Dhahabī, Muḥammad ibn Aḥmad (1985). Al-'Ibar (ayns Arabish). Ym-l. 5.{{cite book}}: CS1 maint: çhengey gyn enney (link)
  17. Ibn Hajar, al-Mu`jam (p. 400 #1774).
  18. al-Dhahabi, Siyar A`lam al-Nubala' (16:154)